llarion Zeremski (1865-1931)
Ilarion Zeremski (1865-1931), episkop gornjokarlovački 1920-1931. i delegat na Pariskoj mirovnoj konferenciji 1919. godine. Ilarion (u svetu Vladimir Zeremski) rođen je u Turiji 27. februara 1865. godine. Završio je Srpsku pravoslavnu veliku gimnaziju u Novom Sadu, pravne nauke slušao u Budimpešti, a Moskovsku duhovnu akademiju završio je 1890. godine sa stepenom magistra bogoslovlja.
Za profesora Stare karlovačke bogoslovije postavljen je 1891. godine. Zamonašen u manastiru Kovilju 14. oktobra 1893, rukopoložen za đakona 26. oktobra, a za sveštenika 27. oktobra iste godine. Dostojanstvom arhimandrita odlikovan 1904. godine. Do izbora za episkopa, bio je nastojatelj manastira Hopova i Rakovca. Za vikarnog episkopa hirotonisan 18. decembra 1912. godine. Posle smrti episkopa gornjokarlovačkog Mihaila, 1914. godine postavljen za mandatara ove eparhije, čiji će eparhijski arhijerej postati u novembru 1920. godine
Kao profesor pokrenuo je u Sremskim Karlovcima Bogoslovski glasnik 1902. godine i sa ostalim profesorima bogoslovije uređivao ga i držao na „visini koju nije dostigao nijedan bogoslovski list posle rata”.
U Staroj karlovačkoj bogosloviji je predavao Novi zavet iz kojega je preveo i protumačio najvažnije delove, od kojih je samo manji deo objavljen u Bogoslovskom glasniku. Pored Novog zaveta, episkop Ilarion se bavio i istorijom, čiji je sjajan poznavalac bio.
Kada su se Rumuni izdvojili iz sastava Karlovačke mitropolije i pokrenuli parnicu, tražeći manastire i uopšte imovinu ove mitropolije, tadašnji arhimandrit Ilarion je na osnovu arhivske građe napisao knjigu Srpski manastiri u Banatu, koja je u mnogome pomogla rešenju ovoga spora koji je vođen pred mađarskim sudovima. Njegove istorijske studije Srpska Patrijaršija i O ženskom manastiru u Starom Jasku i danas imaju veliku vrednost, jer je prilikom pisanja istih koristio arhivski materijal iz mitropolitskog, bečkog i budimpeštanskog arhiva.
Na mirovnoj konferenciji u Parizu 1919. godine episkop Ilarion je bio, kao ekspert za Vojvodinu, član naše mirovne delegacije. Iste godine je izabran i za profesora Univerziteta u Beogradu, ali zbog odlaska na eparhiju nije mogao prihvatiti ovaj položaj.
Kao vrsni saradnik Istorijskog društva u Novom Sadu, episkop Ilarion je pripremao za štampu knjigu životopisa arhijereja Karlovačke mitropolije, koja je trebalo da izađe u izdanju ovoga društva, ali je sav ovaj materijal, na žalost, nestao za vreme Drugog svetskog rata.
Kao eparhijski arhijerej posebno se brinuo za poboljšanje materijalnog položaja parohijskog sveštenstva najprostranije eparhije Karlovačke mitropolije, kao što se brinuo i za internirane srpske sveštenike u manastiru Gomirju u toku Prvog svetskog rata.
U episkopu Ilarionu Srpska crkva je imala jednoga od najobrazovanijih jeraraha bez kojega se nije mogao zamisliti ni jedan rad kada se radilo o donošenju zakonskih propisa ili stvaranje crkvenih ustanova i organizacija.
Umro je 1. januara 1931. godine u Plaškom i sahranjen u katedralnom hramu.
(Izvor: Sava, episkop šumadijski, Srpski jerarsi od devetog do dvadesetog veka, Beograd: Evro, 1996, str. 196-197.)
Petar Drapšin (1914-1945)
Petar Drapšin (1914-1945), narodni heroj i general-lajtant. Petar Drapšin je rođen 15. novembra 1914. godine u Turiji. Potiče iz siromašne seljačke porodice. Osnovnu školu je završio u Turiji, a nižu gimnaziju u Srbobranu. Posle gimnazije, otišao je na zanat u Beograd.
Učestvovanje u akcijama koje je organizovao SKOJ doveo je Drapšina u redove Saveza komunističke omladine Jugoslavije, a malo kasnije i na dužnost sekretara organizacije SKOJ-a Srednjetehničke škole u Beogradu. Godine 1937. Drapšin odlazi u Prag na studije, na tamošnjem Tehničkom fakultetu.
Privučen oslobodilačkom borbom španskog naroda protiv generala Franciska Franka, posle kraćeg vremena odlazi da se bori na poljima Andaluzije. Kao odličan i hrabar borac Španske republikanske armije istakao se borbama kod Almanse i na Madridskom frontu.
Posle Frankovog trijumfa, Drapšin sa ostalim borcima internacionalnih brigada odlazi u Francusku, odakle je interniran u logor. Bekstvo koje je organizovala KPJ preko svojih kanala, Drapšin je iskoristio da bi pobegao u Zagreb. Odatle je prešao u Hercegovinu i sa ilegalnim imenom Petar Ilić Španac, već u prvim danima rata postao jedan od organizatora ustanka.
Petar Drapšin je imao čin kapetana španske republikanske armije, slično kao i Peko Dapčević, Kosta Nađ, Ivan Gošnjak, Franc Rozman Stane i mnogi drugi. U Hercegovini je postao zamenik komandanta operativne zone. Istakavši se na toj dužnosti dobrim rukovođenjem, postavljen je za komandanta. Međutim, zbog grešaka je bio partijski kažnjen, što ga je teško pogodilo.
Partija mu daje novi zadatak za iskupljanje. Petar Drapšin je poslat u Slavoniju, gde obavlja dužnost komandanta Dvanaeste slavonske divizije od januara 1943. godine.
U leto 1944. godine postao je zamenik komandanta Glavnog štaba NOV i PO Hrvatske. Krajem 1944. poslat je u Dalmaciju za komandanta Osmog korpusa NOVJ.
Prvi čin – pukovnika, dobio je 1. maja 1943. godine. U čin general-majora unapređen je 1. novembra 1943, a u čin general-lajtanta 3. januara 1945. godine.
Kada je u februaru 1945. godine formirana Četvrta jugoslovenska armija, general-lajtnant Petar Drapšin je postavljen za njenog komandanta. U Štabu se na mestu načelnika Armije nalazio general-lajtant Pavle Jakšić, a na mestu političkog komesara armije pukovnik Boško Šiljegović. Čitav Štab Četvrte armije je imao zadatak da borbe prenese prema slovenačko-italijanskoj granici, da se oslobodi Hrvatsko primorje, Istra i Trst.
General Drapšin je bio čuven po tome što su njegovi tenkovi zagazili Trstom. Tu je bio zarobljen i uništen veliki broj neprijateljskih snaga. Borbi za Trst su prethodile uspešno rukovođene operacije: desant na Istru, oslobođenje Tržiča i Gorice. Drapšinova armija je takođe imala zadatak da zatvori italijansku granicu i uništi ostatke Srpskog dobrovoljačkog korpusa koji se povlačio prema Italiji.
Na prvim izborima za Ustavotvornu skupštinu, novembra 1945. godine, kandidovan je za narodnog poslanika, ali je njegovu vojnu slavu prekinuo nesrećni slučaj pri kom je poginuo 2. novembra 1945. godine u Beogradu. Naime, zvanična verzija u biografiji ovog oficira kaže da je pištolj kojim je rukovao slučajno opalio i usmrtio ga. Međutim, postoje još dve nezvanične verzije. Prva da je izvršio samoubistvo, što su komunisti decenijama skrivali, i druga, da je likvidiran po naređenju Josipa Broza, jer je popularnost Drapšina među borcima postala, po njegovom mišljenju, prevelika i mogla je da ugrozi kult ličnosti koji je gradio.
Sahranjen je u Aleji narodnih heroja na Novom groblju u Beogradu. Posmrtno je odlikovan Ordenom partizanske zvezde prvog reda, a 24. jula 1953. godine, ukazom predsednika Federativne Narodne Republike Jugoslavije Josipa Broza Tita, proglašen je za narodnog heroja.
(Izvor: „Na današnji dan umro je Petar Drapšin”, Srbobran.net, 02.11.2016, link)
Znamenite ličnosti i porodice
Najplodnije oranice su opredelile razvoj opštine Srbobran u pravcu zemljoradnje, a izgradnjom Velikog bačkog kNajplodnije oranice su opredelile razvoj opštine Srbobran u pravcu zemljoradnje, a izgradnjom Velikog bačkog kanala kojim je regulisan nivo površinskih i podzemnih voda, ne samo da je zemljoradnja unapređena, olakšana i podignuta na viši nivo, već je taj kanal predstavljao i najpovoljniji plovni put za transport poljoprivrednih i svih drugih proizvoda omogućavajući i razvoj trgovine. Oba prirodna uslova omogućila su da se tokom 19. veka u Srbobranu uzdignu kako u ekonomskom, tako isto i u privrednom, trgovinskom, kulturnom i obrazovnom pogledu ugledne porodice, velikoposednici i trgovci …
