Porodica Kišdobranski je razgranata u Srbobranu i ima brojne članove, ali od svih njih su najznačajniji Sava i njegova supruga Sofija Kišdobranski – Momirović sa sinom Bogdanom Kišdobranskim – Momirovićem.
Životna priča ove porodice je komplikovana i tajnovita. Ne spominje se ni u jednoj zavičajnoj knjizi o Srbobranu, kao što je to slučaj sa drugim veleposedničkim porodicama, a izuzetno je značajna jer je iza nje ostao Legat Save i Sofije Kišdobranski, odnosno njihova porodična kuća izgrađena 1902. godine zaveštana Matici srpskoj i građanima opštine Srbobran. U tom legatu se danas nalazi Dom kulture Srbobran i Izdvojeno odeljenje Osnovne muzičke škole iz Vrbasa.
Sava Kišdobranski (1860-1942)
Sava Kišdobranski (1860-1942) je bio oženjen Milevom Kišdobranski rođ. Velemirovom (1862-1932) sa kojom nije imao dece. Kod njih u kući je radila sluškinja Sofija Momirović, koje je zatrudnela sa Savom i rodila mu vanbračnog sina Bogdana Momirovića 9. septembra 1908. godine. S obzirom na to da je Sava bio u braku sa Milevom, nije mogao priznati svog vanbračnog sina sve dok mu je supruga živa.
Nakon Milevine smrti 1932. godine, Sava se sad već u poznim godinama svog života oženio nekadašnjom sluškinjom Sofijom i posvojio, tj. priznao, svog vanbračnog sina za zakonitog 1935. godine, darovao mu svoje prezime i svu imovinu.
Vrlo je interesantno i da je nakon smrti Save Kišdobranskog on sahranjen na srbobranskom groblju u istu grobnicu sa svojom prvom suprugom Milevom Kišdobranski, a koju je podigla njegova druga supruga Sofija – na izuzetno velikom spomeniku od crnog mermera, koji se nalazi sa leve strane glavne aleje, blizu ulazne južne kapije, stoji natpis: „Uspomena od ožalošćene supruge Sofije i sin Bogdan.”
Bogdan Kišdobranski – Momirović (1908-1988)
Bogdan Kišdobranski – Momirović (1908-1988) iako do svoje 28. godine nije bio priznat za zakonito dete, ipak je uživao punu materijalnu podršku svog oca Save što se da zaključiti iz njegovog visokog obrazovanja i skupog školovanja. Studirao je medicinu u Parizu, a prava je završio u Beogradu.
Svirao je violinu i bio član folklornog udruženja „Jadran” – novine su pisale o poseti društva Francuskoj u kojoj je učestvovao i Bogdan.
Porodičnu kuću u ulici Cara Lazara, nekadašnjoj ulici Ive Lole Ribara broj 6, Bogdan Kišdobranski – Momirović zaveštao je 1988. godine Matici srpskoj iz Novog Sada i građanima Srbobrana, za kulturne i prosvetne ciljeve, jer nije imao svoje dece.
Izvršilac testamenta bio je Milan Nenadov, čiji potomci poseduju nešto od fotografija i dokumenata o životu Bogdana Kišdobranskog – Momirovića, na osnovu kojih je rekonstruisan život ove porodice značajnih zadužbinara.
Znamenite ličnosti i porodice
Najplodnije oranice su opredelile razvoj opštine Srbobran u pravcu zemljoradnje, a izgradnjom Velikog bačkog kNajplodnije oranice su opredelile razvoj opštine Srbobran u pravcu zemljoradnje, a izgradnjom Velikog bačkog kanala kojim je regulisan nivo površinskih i podzemnih voda, ne samo da je zemljoradnja unapređena, olakšana i podignuta na viši nivo, već je taj kanal predstavljao i najpovoljniji plovni put za transport poljoprivrednih i svih drugih proizvoda omogućavajući i razvoj trgovine. Oba prirodna uslova omogućila su da se tokom 19. veka u Srbobranu uzdignu kako u ekonomskom, tako isto i u privrednom, trgovinskom, kulturnom i obrazovnom pogledu ugledne porodice, velikoposednici i trgovci …
