Istorijsko i kulturno nasleđe Opštine Srbobran
Na najplodnijoj vojvođanskoj ravnici, u samom srcu Bačke, iznedrena na svojoj slavnoj istorijskoj i kulturnoj prošlosti nalaze se tri naseljena mesta: Srbobran, Turija i Nadalj koji zajedno čine Opštinu Srbobran. Ova tri mesta iako se razlikuju po svojoj prošlosti, duhu i mentalitetu svojih stanovnika, dele istu sudbu mukotrpnog paorskog života na plodnoj i bogatoj oranici koja im vekovima rađa klasje zlata vredno, u isto vreme negujući svoju kulturu, nacionalni ponos i rodoljublje, što su posvedočili više puta u svojoj prošlosti i što je i dalo naziv ovom mestu i istoimenoj opštini.
Prirodna bogatstva
Najveće prirodno bogatstvo opštine Srbobran je plodna zemlja koja je i uticala da primarno zanimanje većine stanovnika kroz vekove bude zemljoradnja. Ispod plodne crnice, nalaze se velika nalazište nafte i naftnog gasa, a samu opštinu i njen atar preseca više različitih vodotokova, većih i manjih.
Istorija
Postoji više značajnih istorijskih događaja koji su u svojim dešavanjima zahvatili naselja i stanovnike u opštini Srbobran tokom njihovog viševekovnog postojanja i trajanja, a u mnogim od tih događaja su Srbobranci, Turinci i Nadaljčani uzimali aktivnog učešća, stvarajući istoriju ili menjajući njen tok. Sva tri naselja su blizu jedno drugom, pa su i prolazili kroz iste ili vrlo slične periode i dešavanja. Oni najvažniji su detaljnije objašnjeni u istorijskom prikazu Srbobrana, a u istorijatu Turije i Nadalja, da ne bi dolazilo da ponavljanja, opisani su samo oni događaji i dešavanja koji su specifični za ova naselja i razlikuju se od onih u Srbobranu.
Znamenite ličnosti i porodice
Najplodnije oranice su opredelile razvoj opštine Srbobran u pravcu zemljoradnje, a izgradnjom Velikog bačkog kanala kojim je regulisan nivo površinskih i podzemnih voda, ne samo da je zemljoradnja unapređena, olakšana i podignuta na viši nivo, već je taj kanal predstavljao i najpovoljniji plovni put za transport poljoprivrednih i svih drugih proizvoda omogućavajući i razvoj trgovine. Oba prirodna uslova omogućila su da se tokom 19. veka u Srbobranu uzdignu kako u ekonomskom, tako isto i u privrednom, trgovinskom, kulturnom i obrazovnom pogledu ugledne porodice, velikoposednici i trgovci …
Prosveta i biblioteka
Potreba za učenjem svog nacionalnog jezika i pisma, i uopšte potreba za knjigom i čitanjem, postala je sve očiglednija kada se veliki broj Srba posle Velike seobe 1690. godine pod patrijarhom Arsenijem III Čarnojevićem našao u sredini koja im je bila strana i među narodom koji ih je sa podozrenjem gledao zbog privilegija koje dobijaju od Beča. Upravo na osnovu tih privilegija, Srbi da bi sačuvali svoju nacionalnu svest, jezik, kulturu i običaje, osnivaju prve škole u Habzburškoj monarhiji, a vek i po kasnije i prve čitaonice i biblioteke.
Arhitektura i religija
Opština Srbobran se može pohvaliti vrlo lepim i reprezentativnim objektima, koji nažalost nisu svi u najboljem stanju zbog decenija nebrige. Te zgrade su pre više od sto godine izgradile bogate i uticajne veleposedničke porodice koje su podizale svoje porodične kuće i poslovne objekte u samom centru naselja. Ovi objekti vrlo bogate dekoracije, pravljeni su da oslikaju moć i uticaj porodice.
Kultura i tradicija
Ono što srbobransku opštinu čini prepoznatljivom među drugim opštinama je velika i značajna istorijska i kulturna baština. Naime, više događaja koji su značajni za istoriju Srbije, pa i šire, odigrali su se na teritoriji opštine Srbobran ili su stanovnici naše opštine imali značajnog učešća u tim događajima. A uporedo sa istorijom, neraskidivim vezama povezana sa njom i prožeta njome, razvija se u Sentomašu kultura nadahnuta nacionalnim ponosom i rodoljubljem, dostižući značajne domete i vršeći nesumnjiv uticaj na razvoj kulture i umetnosti Vojvodine i okolnih regiona.
Kafane i restorani
Vinske sevdalinke i tzv. „šalajke”, nastale su baš u Srbobranu. Prvobitna izvođenja pripadala su dobrim srbobranskim tamburašima, kojih je Srbobran uvek imao. Izvođene su prilikom čuvenih pijanki, koje su bile i najveće i najlepše u Srbobranu. Srbobran je u periodu između dva rata imao ukupno 106 kafana i bircuza i čak 22 tamburaška orkestra, pa se negde može sresti podatak da je u Srbobranu po glavi stanovnika bilo najviše kafana u celoj tadašnjoj državi.
Sport
Srbobran ima dugu sportsku tradiciju. Još tridesetih godina 20. veka je imao teniske terene na uglu današnjih ulica Svetog Save i Miloša Crnjanskog, na mestu današnjih zgrada. Time se mogla pohvaliti retko koja varoš u Bačkoj. Tenis su igrali studenti imućnijih roditelja, opštinski beležnik i intelektualci iz varoši srednjih godina.
Opština Srbobran je, kulturno i istorijski gledano, skrivena riznica Bačke, malo poznato blago Vojvodine, neotkriveni dragulj Srbije i cele srpske etno baštine. Kao takav, retko je promovisan i zato je baš svaki trenutak pravo vreme da se upozna Srbobran, njegova kultura, istorija i njegovi istaknuti žitelji. Projekat EKAS (Elektronski kulturni atlas Srbobrana) je pravi način za to.
Kultura je važan faktor razvoja društva, istovremeno i važan faktor razvoja turizma, a kako lokalna zajednica nema razvijen turizam, cilj je EKAS projekta da pravim informacijama izazove znatiželju kod ljudi i pokrene turistička kretanja koja će dovesti do razvoja cele ove privredne grane, za čiji razvoj u Srbobranu postoje potencijali.
Promovisanje zanimljive kulture i istorije naroda sve više dobija na značaju, sektor kulture je jedan od četiri najbrže rastućih u svetskoj ekonomiji. Ravnopravan je s finansijskim servisom, informacionim i komunikacionim tehnologijama, kao i sa sektorom turizma, koji poslednjih godina zavisi od kulturne ponude i bez nje ne može da se razvija.
